Opis projektu
Polacy to drugie najszybciej starzejące się społeczeństwo w UE. Wg prognoz GUS, do 2030 r. udział osób 75+ w ogólnej populacji ludności w Polsce, wzrośnie do 11,6%. Celem badań zrealizowanych przez dr inż. Julitę Markiewicz–Patkowską było określenie preferencji turystycznych seniorów, a na ich podstawie zaprojektowanie odpowiedniej dedykowanej oferty turystycznej. Zbadano także rolę Uniwersytetów Trzeciego Wieku w podejmowaniu aktywności przez seniorów.
Wyniki badań
Wyniki badań wskazały, że seniorzy różnią się od ludzi młodych, jeśli chodzi o aspekty podróżowania. Widoczne są różnice w charakterze i formie podróży, liczbie przejazdów, obiektach noclegowych, miesiącach w których odbywają się podróże. Aktywność turystyczna uzależniona jest od wielu czynników, w tym od ekonomicznego. Wielkość dochodów ma wpływ na wybór destynacji, formy podróży i czasu jej trwania.
Coraz więcej seniorów porzuca bierne oglądanie telewizji na rzecz aktywnego wypoczynku. Seniorom uczestniczącym w wyjazdach turystycznych brakuje ofert oryginalnych, zgodnych z ich oczekiwaniami, chodzi o chęć doświadczenia czegoś nowego, realizację pasji, relaks oraz poprawę stanu zdrowia. Najpopularniejsze formy aktywności to spacery, nordic walking, jazda na rowerze, zwiedzanie zabytków, imprezy kulturalne oraz wypoczynek bierny – aktywność preferowana zwłaszcza w grupie mężczyzn - 30% wskazań. Jeśli chodzi o aktywność w Uniwersytetach Trzeciego Wieku jest ona znacznie większa u kobiet niż u mężczyzn.
Współpraca
Przeprowadzone badania przełożyły się na zainicjowanie szerokiej współpracy z partnerami otoczenia społeczno-gospodarczego. Dr inż. J. Markiewicz – Patkowska jest m.in. konsultantem merytorycznym Fundacji Symbioza wraz z którą przygotowuje projekty edukacyjne dla osób 60+. Najważniejsze projekty, które otrzymały dofinansowanie to m.in. Akademia Gościnności, Akademia Wspomnień, Turystyka wspólna sprawa. Pani doktor jest również ekspertem merytorycznym w zakresie układania programów takich wydarzeń dedykowanych dla seniorów jak np. Kongres Turystyki Polskiej.
Wśród ważniejszych partnerów, z którymi współpracuje dr inż. Markiewicz – Patkowska należy wskazać Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych. Współpraca dotyczy doradztwa w zakresie preferencji w obszarze aktywności ruchowej seniorów i opracowywania pod kątem merytorycznym programu Ogólnopolskiego Kongresu Turystki Społecznej.
Realizacja
Najważniejsza i największa w województwie dolnośląskim organizacja turystyczna tj. Dolnośląska Izba Turystyki zrzeszająca ok. 100 członków z branży turystycznej (biura podróży, agencje turystyczne, hotele, przewoźnicy) potwierdziła wpływ badań dr inż. J. Markiewicz – Patkowskiej w zakresie optymalizacji ofert turystycznych dla seniorów, ze szczególnym uwzględnieniem ich możliwości finansowych, potrzeb edukacyjnych, zainteresowań dot. aktywności fizycznej.
Implikacje wyników badań dr inż. Patkowskiej – Markiewicz posłużyły m.in. dla Biura Intertrans Podróże do zbudowania oferty turystycznej dedykowanej dla seniorów, np. Katalog Podróży Niebanalnych (krótkie podróże 1 – 3 dniowe, umiarkowane ceny, głównie wyjazdy krajowe w obszarach górskich i wiejskich Legnica – Mała Moskwa, Tajemnica Gór Sowich oraz krótkie wycieczki autokarowe – Wilno, Wiedeń, Praga).
Dodatkowo, Uniwersytet Trzeciego Wieku Humanistas (Sosnowiec) włączył badania P. dr inż. J. Markiewicz – Patkowskiej do swoich programów edukacyjnych.
Wnioski
Przeprowadzone badania systematyzują rozważania dot. zmian w formach spędzania czasu wolnego przez polskich seniorów, stając się istotnym źródłem informacji dla podmiotów odpowiedzialnych za turystykę senioralną. Badania pozwoliły na określenie rzeczywistych potrzeb i oczekiwań seniorów w tym względzie. Wynikiem badań jest koncepcja aktywizacji społecznej i zindywidualizowanej oferty turystycznej skierowana do osób 60+ wdrożona i wykorzystana przez Uniwersytet Trzeciego Wieku Humanitas, Biuro turystyczne Intertrans Podróże, Fundację Symbioza oraz Dolnośląską Izbę Turystyczną.